Μουσικόραμα
ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΚΗ » Μουσικόραμα
Λάκης Χαλκιάς & Χαράλαμπος Γαργανουράκης Παρουσίαση
____________________________________________________
Δύο από τους σημαντικότερους Έλληνες ερμηνευτές, ο Λάκης Χαλκιάς και ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, με μία ιστορία τόσο γερά και απόλυτα αποτυπωμένη πάνω τους, αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να μας χαρίσουν τρεις Παρασκευές απόλυτης μουσικής μυσταγωγίας στο «Ρυθμός Stage» στην Ηλιούπολη.
Η συνηθισμένη διαδικασία έχει ως εξής: Ετοιμάζεις το ερωτηματολόγιο από το σπίτι και ξεκινάς! Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι ίδια. Το μπλοκ με τις ερωτήσεις έκλεισε, διότι η κουβέντα δεν θα μπορούσε να περιοριστεί σε συγκεκριμένες ερωταπαντήσεις και εξελίχθηκε ακολούθως:
Παρουσίαση και συνέντευξη του Λάκη Χαλκιά & Χαράλαμπου Γαργανουράκη από την Μίνα Μαύρου στο "Μουσικόραμα"
Μίνα Μαύρου: Περπατάτε χρόνια τώρα και οι δύο στο μονοπάτι του παραδοσιακού τραγουδιού χωρίς να λοξοδρομείτε! Δύσκολη επιλογή;
Χαρ. Γαργανουράκης: Το πιο ουσιαστικό για ’μένα και το Λάκη είναι ότι είμαστε πολύ συνεπείς στο δρόμο της παράδοσης και του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού. Είμαστε συνεπείς στο δρόμο τον παραδοσιακό όσον αφορά τα παραδοσιακά τραγούδια με βεβαίως καινούργια ευρήματα, νέες προτάσεις, αλλά χωρίς να ξεφεύγουμε πολύ και να γινόμαστε Καραγκιόζηδες. Λάβε υπόψιν σου ότι τα παραδοσιακά είναι πολύ δύσκολα τραγούδια. Εγώ είμαι μουσικός. Προσπαθώ να μελετήσω ηπειρώτικα και να τα παίξω, αλλά δεν θα τα παίξω ποτέ, όπως ένας Ηπειρώτης! Προσπαθώ να καταλάβω. Τι θέλω να πω! Είναι πολύ δύσκολα τραγούδια για τον απλό τον κόσμο! Αν δεν είσαι γεννημένος Πόντιος, ποτέ σου δε θα πεις ποντιακά! Είναι φοβερά τραγούδια, γιατί έχουν μία απέραντη ιστορία αλλά και μία συνέχεια. Όταν μπεις λίγο μέσα σ’ αυτό το παραδοσιακό κλίμα, αν γίνεις μέλος μιας παρέας και αρχίσεις να καταλαβαίνεις τη μουσική και πεις μία μαντινάδα με τη μελωδία δε φεύγεις ποτέ, σε τραβάει σαν το μέλι! Δεν μπορείς να φύγεις! Είσαι παραδοσιακός φανατικός!
Λάκης Χαλκιάς: Είναι επιλογές καθενός. Εγώ ειδικά σηκώνω και το βάρος της οικογένειας!
Μίνα Μαύρου: Ανήκετε στην τέταρτη γενιά των Χαλκιάδων, αν δεν κάνω λάθος…
Λάκης Χαλκιάς:Ναι, είμαι Χαλκιάς τέταρτης γενιάς. Η οικογένειά μου μετρά σήμερα 167 χρόνια μουσικής δράσης. Όπως καταλαβαίνεις, έχω ιδιαίτερο βάρος στην πλάτη μου, δεν μπορώ ούτε να σκεφτώ ότι μπορεί να ξεστρατίσω. Το παραδοσιακό τραγούδι είναι το καταφύγιό μου! Σε οποιαδήποτε δύσκολη στιγμή κι αν περνάω, εκεί καταφεύγω κι έτσι μπορώ και προστατεύομαι, είναι σαν ασπίδα!
Μίνα Μαύρου: Έτσι προστατεύετε κι εμάς αλλά και τα νέα παιδιά, που ξεκινούν την ενασχόλησή τους με την παραδοσιακή αλλά και με τη λόγια λαϊκή μουσική.
Λάκης Χαλκιάς: Είναι γεγονός ότι υπάρχει μεγάλο ποσοστό παιδιών που ασχολείται με αυτό το είδος της μουσικής. Πολύ σπουδαίο είναι εμείς οι παλαιότεροι, σε κάθε περίπτωση, να απευθυνόμαστε πολύ σοβαρά απέναντί τους, όσο μικρά κι αν είναι.
Χαρ. Γαργανουράκης: Πολλοί νέοι ίσως απορρίπτουν αυτή τη μουσική και τα τραγούδια, που έχουμε συνηθίσει να λέμε εμείς, ίσως επειδή δεν τα έχουνε ακούσει και ποτέ..
Μίνα Μαύρου: Ίσως πάλι και μην τα έχουν ακούσει σωστά ειπωμένα!
Χαρ. Γαργανουράκης: Μπορεί… Συνήθως ακολουθούν τα ακούσματα των συνομηλίκων τους … Δεν είναι απλό, το θέμα είναι πάρα πολύ σοβαρό! Μπορεί το παραδοσιακό τραγούδι να απορριφθεί στην πορεία, αλλά εγώ θα ήθελα πρώτα να φτάσει στα αυτιά του παιδιού παιγμένο σωστά…
Λάκης Χαλκιάς: Έχω ένα παράδειγμα πάνω σε αυτό! Μου έχει συμβεί κάτι καταπληκτικό!
Μίνα Μαύρου: Πείτε μας…
Λάκης Χαλκιάς: Πριν από τρία χρόνια έκανα συναυλία στη Νίκαια, στο μπλόκο που είχε γίνει. Μόλις τελείωσε η συναυλία, ένα παιδί δεκαοκτώ χρονών έρχεται και μού λέει: «Χίλια συγγνώμη, κ. Χαλκιά, που μέχρι τώρα δεν άκουγα ελληνική μουσική!».
Μίνα Μαύρου: Θέλετε κάτι καλύτερο;
Λάκης Χαλκιάς: Δεν υπάρχει κάτι καλύτερο!
Μίνα Μαύρου: Πού συναντιέται το ηπειρώτικο μοιρολόι με την κρητική μαντινάδα; Ο ρυθμός και ο ήχος αυτών των δύο περιοχών είναι τόσο διαφορετικός…
Χαρ. Γαργανουράκης: Θα δεις που εγώ θα πω ηπειρώτικα μαζί με το Λάκη και αυτός θα πει κρητικά μαζί μου!
Λάκης Χαλκιάς: Μα το μεγαλείο της Ελλάδας αυτό ακριβώς είναι! Κάθε τόπος έχει το δικό του άκουσμα και ,το κυριώτερο απ’ όλα είναι ότι, επειδή έρχονται από πολλούς αιώνες βαθειά, είναι και φοβερά δυνατά! Τώρα βέβαια θα μου πεις ότι, για παράδειγμα, εγώ ο Ηπειρώτης θα πρέπει να ασχοληθώ λίγο παραπάνω με το κρητικό, να αρχίσω να το ψάχνω, για να μου μείνει κάτι. Κάθε πενήντα χιλιόμετρα υπάρχει και κάποια ιδιαιτερότητα στο άκουσμα.
Μίνα Μαύρου: Έχετε αντλήσει εμπειρία και γνώση κατευθείαν από την πηγή και εννοώ τα πανηγύρια, τους γάμους και τις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις. Στο πέρασμα των χρόνων εμφανιστήκατε σε μπουάτ, σε κέντρα, σε θέατρα και μεγάλα στάδια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Σκεφθήκατε κάποια στιγμή ότι αυτή η στάση σας πάνω στη σκηνή έπρεπε, με την πάροδο των χρόνων, να την αλλάξετε και να την προσαρμόσετε στα δεδομένα της εκάστοτε εποχής;
Λάκης Χαλκιάς: Το πανεπιστήμιο το μεγάλο είναι το πανηγύρι και οι λαϊκές εκδηλώσεις που γίνονταν εκείνον τον καιρό! Τώρα τα πράγματα δεν είναι τόσο γνήσια όσο ήταν παλιά! Καταρχήν, δεν παίζονται πια τα τραγούδια που παίζονταν τότε και δε χορεύουνε πια έτσι οι χορευτές! Εγώ ξέρω άνθρωπο που, όταν δούλευα το ’67 με τον Παπαϊωάννου στο «Χάραμα», μόλις χόρευε ζεϊμπέκικο, όλοι στο μαγαζί στεκόντουσαν αγάλματα! Ήταν συντηρητής στον Παναθηναϊκό! Επίσης, είχα γνωρίσει κάποιον στο Ξηρόμερο που χόρευε την «Παπαδιά», ένα πολύ βαρύ Τσάμικο, και το χόρευε πάνω σε τρία ποτήρια!
Χαρ. Γαργανουράκης: Τη μία μέρα μπορεί να κάναμε συναυλία στο Ηρώδειο με το Μαρκόπουλο και την άλλη έπαιζα στο πανηγύρι με ένα ή δυο λαούτα! Εμείς δεν αλλάζουμε!
Μίνα Μαύρου: Άρα δεν έχετε ξεφύγει ποτέ…
Λάκης Χαλκιάς: Όχι! Κανείς από τους δυο μας. Απλώς, μεγαλώνουμε τις εμπειρίες μας…
Χαρ. Γαργανουράκης: Είμαστε τυχεροί που κάναμε αυτό το σχήμα που λέμε και τραγούδια έντεχνα με την καλή έννοια, αξεπέραστα! Απόψε για παράδειγμα λέω το «Αν είσαι άντρας τσιφλικά», που έχω να το πω από το «Κύτταρο» το ’75. Σαράντα ολόκληρα χρόνια ! Τώρα που το ξαναλέω, σκέφτομαι: «Τι τραγούδι είναι αυτό!». Δεν παλιώνουμε ποτέ! Ήμασταν τυχεροί που ανήκαμε σε ένα συγκρότημα κατά τη διάρκεια μίας δραματικής εποχής για την Ελλάδα, το ’73! Είπαμε ορισμένα τραγούδια που θα μείνουν για πάντα στην ιστορία της Ελληνικής μουσικής.
Μίνα Μαύρου: Το νέο μουσικό αίμα είναι καλά μπολιασμένο από τους προκατόχους του;
Λάκης Χαλκιάς: Ανάλογα με το δάσκαλο. Πιστεύω ότι ευχής έργον ήταν ο θεσμός των μουσικών Γυμνασίων, γιατί έδωσαν μία άλλη ώθηση σε όλο αυτό το υλικό. Τους μουσικούς πριν από 40- 50 χρόνια τους ονόμαζαν γύφτους, επειδή υπήρχε πολύ μεγάλο ποσοστό από τσιγγάνους μέσα σε αυτό το επάγγελμα. Για να βρει εκείνο τον καιρό δουλειά ένας Έλληνας μουσικός ήταν φοβερά δύσκολο, καθώς έπρεπε να είναι ένας από αυτούς. Σιγά σιγά αυτό άλλαξε. Η κοινωνία άνοιξε, κυρίως με τα μουσικά σχολεία. Φαντάσου ότι πολλά παιδιά ήταν μουσικοί και ντρέπονταν να παίξουν το λαούτο. Ντέφι δεν έπιανε κανένας! Τα παραδοσιακά όργανα άρχισαν να γίνονται φανερά αγαπητά πια από το ’85, που ξεκίνησαν τα μουσικά σχολεία και ύστερα…
Χαρ. Γαργανουράκης: Μπορώ να πω τη γνώμη μου, γιατί έχω περάσει κι εγώ από τα μουσικά σχολεία, Έχω διδάξει 3-4 χρόνια στο μουσικό σχολείο του Ηρακλείου. Τα παιδιά εκεί μπορούν να μάθουν λίγα πράγματα και να προχωρήσουν γρήγορα. Υπάρχει ο δάσκαλος που εξηγεί… Αυτό βέβαια, αν το κάνεις σε ένα παιδί στο χωριό, θα το μάθει καλύτερα. Παρόλα αυτά, σε καμία περίπτωση δεν θα βγουν παραδοσιακοί μουσικοί μόνο μέσα από το σχολείο. Αν δε μεγαλώσει στο χωριό, να κάνει καντάδες, δεν μαθαίνει μόνο με τις νότες. Η ενασχόληση με την παραδοσιακή μουσική είναι το γενικότερο κλίμα, που δυστυχώς δεν υπάρχει στην πόλη! Τα παιδιά αυτά θα είναι πάντα οι λυράρηδες της πόλης! Αν πάρουμε τα παραδείγματα τα δικά μας, θα δούμε πως: Ο Μουντάκης δεν πήγε σε ωδείο ποτέ! Ο μέγας Θανάσης Σκορδαλός μόνος του ήμαθε, ο Ροδινός επίσης! Όλοι οι παλιοί λυράρηδές μας εμάθανε μοναχοί τους! Θα δούμε τώρα από τη νέα γενιά πόσοι θα ξεχωρίσουνε!
Λάκης Χαλκιάς: Θα ’θελα στο σημείο αυτό να πω το εξής: Ζούμε μία εποχή πολύ περίεργη και θα πρέπει και ο κόσμος να αρχίσει να ψάχνει! Δεν οφείλουμε μόνο εμείς, οι καλλιτέχνες, να βρούμε τον κόσμο πρέπει κι ο κόσμος να ψάξει να βρει εμάς. Δηλ. να βρει ποιοι είναι αυτοί που κρατάνε, που αντέχουν στο χρόνο και ποιοι είναι αυτοί, που θα του πουν δυο πράγματα που θα του εντυπωθούν στο μυαλό και στην ψυχή! Δυστυχώς, με τα μίντια γίνεται δύσκολο και περίπλοκο!
Μίνα Μαύρου: Δεν πιστεύετε ότι η εποχή μας ευνοεί το ξεκαθάρισμα;
Λάκης Χαλκιάς: Όχι ακόμα! Βρισκόμαστε σε μια πολύ μεταβατική περίοδο , γιατί ακόμα δεν έχει ξεκινήσει να βγαίνει καινούργιος στίχος και μελωδίες. Πάμε πίσω συνέχεια. Το ελληνικό τραγούδι δεν έχει χρόνο. Η «Φάμπρικα» για παράδειγμα, δεν είναι τυχαίο έργο! Ο Σκούρτης την έγραψε, γιατί είχε πάει στη Γερμανία και δούλεψε ως εργάτης. Αυτό όλο το έζησε! Σήμερα, λοιπόν πρέπει να γραφτεί κάτι καινούργιο, να πιάσει τους νέους!
Χαρ. Γαργανουράκης: Συμφωνώ! Εμείς από την πλευρά μας, προσπαθούμε, βοηθάμε, αλλά είναι δύσκολο, γιατί η δισκογραφία έπαψε!
Μίνα Μαύρου: Τι τίτλο θα δίνατε σ’ αυτές τις παραστάσεις;
Χαρ. Γαργανουράκης: Μμμ… τίτλος! Επιστροφή στις ρίζες…
Λάκης Χαλκιάς: Ναι, επιστροφή στις ρίζες με βλέμμα στο μέλλον…
Χαρ. Γαργανουράκης:Τώρα το ολοκληρώσαμε… (Γέλια)
Μίνα Μαύρου: Θερμά ευχαριστώ που με δεχθήκατε στο καμαρίνι σας! Αδημονώ να ξεκινήσει το πρόγραμμα. Καλή επιτυχία και στους δυο σας!
Λάκης Χαλκιάς, Χαρ. Γαργανουράκης: Κι εμείς σε ευχαριστούμε! Καλά να περάσεις!
Χαράλαμπος Γαργαρουνάκης, Μίνα Μαύρου, Λάκης ΧαλκιάςΑυτό ήταν! Από εκεί και πέρα άρχισε να ξετυλίγεται ένα υπέροχα συγκλονιστικό μουσικό κουβάρι, που σκοπό είχε να μας ταξιδέψει σε όλα τα μήκη και πλάτη της ελληνικής ιστορίας, αλλά και να καταδείξει εκείνον το χαρακτήρα του Έλληνα που, από τη μία μπορεί να θλίβεται και να θρηνεί με το μοιρολόι της «Τζαβέλαινας» , αλλά από την άλλη είναι έτοιμος να βάλει το μαχαίρι στο ζωνάρι και να πάρει τα βουνά, τραγουδώντας «Πότε θα κάμει ξαστεριά». Ο Χαλκιάς λιτός, επιβλητικός με συγκρατημένη κίνηση και με ένα ηχόχρωμα φωνής, που σου φέρνει στο μυαλό εικόνες από περιοχές της τραχιάς και πολύπαθης ορεινής Ηπείρου! Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να ακουστούν από το στόμα του η «Φεγγαροπρόσωπη», η «Τζαβέλαινα», η «Νερατζούλα φουντωμένη», «Στης πικροδάφνης τον ανθό», αλλά και τα «Παιδιά της Σαμαρίνας»… Από την άλλη, ο Γαργανουράκης, με την κρητική λεβεντιά ανεξίτηλη στην κίνηση, στο παίξιμο και το τραγούδι του, μας πηγαίνει μέχρι τη Μεγαλόνησο και μας σεργιανίζει σε όλες τις εξοχές και τα σοκάκια της, ερμηνεύοντας: «Κρήτη μου, όμορφο νησί», «Στου Ψηλορείτη την κορφή», «Αλίμονο σε ’μένα», «Στης Γραμπούσας τ’ ακρωτήρι», πάντα έχοντας ανά χείρας την αγαπημένη του λύρα! Η σύμπραξή τους επί σκηνής μοναδική εμπειρία για εμάς τους νεώτερους, που τους θυμόμαστε σε αρχειακές εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης, σε άσπρο- μαύρο, να τραγουδούν τα αριστουργήματα του Μαρκόπουλου, παρέα με την Τάνια Τσανακλίδου και τη Λιζέτα Καλημέρη. Το βράδυ της Παρασκευής δεν τους πλαισίωνε ασπρόμαυρο φόντο, ούτε είχαν στην παρέα τους την Τάνια και τη Λιζέτα, παρόλα αυτά ήταν πιο νέοι από ποτέ, με τις φωνές τους να μας εντυπωσιάζουν, με τα αψεγάδιαστα χαρακτηριστικά τους στα λατρεμένα: «Μαλαματένια λόγια», «Φάμπρικα», «Την εικόνα σου», «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», «Χίλια μύρια κύμματα», «Τα λόγια και τα χρόνια», «Το δάσκαλο, το δάσκαλο».
Μετά από κάθε μουσική βραδιά, που παρακολουθώ, αναλογίζομαι ποιο ήταν εκείνο το ιδιαίτερο στοιχείο, καλό ή κακό, που μου έκανε εντύπωση! Παραδόξως, αυτή τη φορά δεν ήταν ένα, αλλά τρία!!!
Το πρώτο: Από την αρχή μέχρι το τέλος του προγράμματος, δεν μπορούσα να μην παρατηρήσω το διαρκές βλέμμα των εξαιρετικών μουσικών προς τους δύο ερμηνευτές! Βλέμμα σεβασμού, ευγένειας και δέους!
Το δεύτερο: Η χαρά και η ικανοποίηση του Λάκη Χαλκιά, μόλις ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης μάς ανακοίνωσε ότι ο γκαρδιακός του φίλος θα ερμηνεύσει σε πρώτη εκτέλεση το νέο του λαϊκό τραγούδι, σε στίχους του Κρητικού δημοσιογράφου, Κωστή Παπαγεωργίου.
Το τρίτο: Το φιλί του Χαράλαμπου Γαργανουράκη προς τη λύρα του, μόλις τελείωσε το παίξιμο και την ερμηνεία του στο «Αλίμονο σε ’μένα».
Είμαι σίγουρη ότι εσείς θα παρατηρήσετε από τη δική σας οπτική γωνία και άλλα όμορφα στιγμιότυπα.
Δείτε ακόμη σχετικά άρθρα για τον Λάκη Χαλκιά:
