ΠΑΝΔΟΥΡΙΣ
 

 

Ποια ήταν η Πανδουρίς η Πανδούρα

 

        Το μουσικό αυτό όργανο, το οποίο θα μας απασχολήσει είναι η  π α ν δ ο ύ ρ α , δηλαδή το μοναδικό μουσικό όργανο των αρχαίων Ελλήνων με χέρι (μάνικο), κατασκευασμένο σταθερά στο υπόλοιπο σώμα του σκάφους, εις το οποίο υπήρχαν 3 εντέρινες χορδές. Ο Αθήναιος μας παρέχει την είδηση του Πυθαγόρα, ότι

 « η πανδούρα κατασκευάζονταν από τους τρωγλοδύτες της Ερυθράς Θάλασσας από λευκή δάφνη που φυτρώνει κοντά στη θάλασσα »

       Το όργανο αυτό εκτός από  π α ν δ ο ύ ρ α  ονομαζόταν και  τ ρ ί χ ο ρ δ ο ν ,

η δε παραφθορά του ονόματός του μέσω των αιώνων ήταν η εξής:

π α ν δ ο ύ ρ α    θ α μ π ο ύ ρ α    τ α μ π ο ύ ρ α    τ α μ π ο υ ρ ά ς , εξελίχθηκε δε από τεχνικής πλευράς όπως όλα εκείνα τα ελληνικά μουσικά όργανα με χέρι ( μάνικο) της ευρύτερης οικογένειας του  λ α ο ύ τ ο υ,  όπως αυτό δομήθηκε από τους βυζαντινούς μουσικούς.

       Ο λεξικογράφος  Ησύχιος χρησιμοποιεί τη λέξη  π α ν δ ο υ ρ ί ς  για το όργανο και τον όρο  π ά ν δ ο υ ρ ο ς  για τον εκτελεστή  π α ν δ ο ύ ρ α    η   π α ν δ ο υ ρ ί ς , όργανον μουσικό.  Π ά ν δ ο υ ρ ο ς  δε ο μουσικός που παίζει αυτό. 

       Π α ν δ ο ύ ρ α  έπαιζαν οι αρχαίοι έλληνες, θαμπούρα έπαιζε ο Διγενής Ακρίτας,        ( κατά το τραγούδι)  τ α μ π ο υ ρ ά  έπαιζε ο Ρήγας Φεραίος, ο Κατσαντώνης και ο Μακρυγιάννης.

       Τ ρ ί χ ο ρ δ ο  επίσης αρχαιοελληνική ονομασία της  π α ν δ ο ύ ρ α ς ,

τ ρ ί χ ο ρ δ ο   μ π ο υ ζ ο ύ κ ι   (μπουζούκι: ανεπιτυχής όρος, που επικράτησε του ελληνικού  τ α μ π ο υ ρ ά    π α ν δ ο ύ ρ α ς  κατά την τουρκοκρατία).

 

Π α ν δ ο υ ρ ί ζ ω  ΄ παίζω την  π α ν δ ο ύ ρ α .

Π α ν δ ο υ ρ ι σ τ ή ς ΄ ο εκτελεστής της  π α ν δ ο ύ ρ α ς .

 

Στίχοι από το έπος του Διγενή και τα ακριτικά τραγούδια:

 

Τι κρούεις την θαμπούραν σου εν τη παρούση ώρα ;

Και επήρεν το ταμπούριν του και αποκατέστησέν το.

Τζ΄αί κόψε κούρμην της ελιάς τζ΄αί κάμε μνιάν ταμπούραν.

Τζ΄αί ο ταμπουράς του κόσμου τές γλυκαές.